Hodowla zielononóżki kuropatwianej

Kura zielononóżka kuropatwiana jest polską rasą kury ozdobnej i hodowlanej.

Ze względu na charakterystyczne „galicyjskie" ubarwienie, kury zielononóżki były utrzymywane w polskich gospodarstwach. Posiadanie ich było wyrazem patriotyzmu gospodarza.

W okresie międzywojennym, po odzyskaniu niepodległości, zielononóżki kuropatwiane stały się niemal rasą „kultową" - jako „przetrwała" polska rasa. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z czasopisma „Hodowca drobiu", z artykułu Bronisława Obfidowicza z 1879 r. Kurę tą, na krajowej wystawie we Lwowie w 1894 r. po raz pierwszy wystawiono pod nazwą „zielononóżka".

Kura ta zaliczana jest do rasy ogólnoużytkowej. Jest stosunkowo lekka, osiąga wagę do 2 kg. Charakteryzuje się zielonkawą barwą skoków i kuropatwianym upierzeniem, wytrzymałością na niskie temperatury, dość wysoką nieśnością, posiada dobre cechy mateczne, doskonale potrafi wykorzystywać warunki naturalne.

Średnia nieśność zielononóżek określana jest na 150-180 jaj o masie 55-58 g. Ponieważ kura ta sprawdza się w chowie drobnostadkowym (do 350 szt. – powyżej tej liczby kury się nie rozpoznają, traktują się jako obce osobniki) nadaje się do chowu w małych i średnich gospodarstwach. Nie wykorzystuje się jej w chowie bezwybiegowym, w zamkniętych i zagęszczonych kurnikach. Czynnik ten był jedną z przyczyn zmniejszania się liczebności zielononóżek.

Do lat 60-tych były utrzymywane w gospodarstwach na terenie całej Polski, w latach 70-tych, w okresie rozwoju wielkich ferm praktycznie zaprzestano chowu ze względu na brak dostosowania tych kur do chowu wielkostadnego i bezwybiegowego.

Zielononóżka wymaga zapewnienia wybiegów – pastwisk, sadów, łąk. Potrafi oddalać się od kurnika do 1 km i wracać na noc. Jaja kur zielononóżek mają obniżoną o 30 proc. zawartość cholesterolu, a mięso najniższą zawartość tłuszczu surowego. Ze względu na te walory istnieje możliwość wykorzystywania jaj i mięsa do produkcji żywności "markowej", o wysokiej jakości.

W ostatnich latach jest to kura dość popularna, z pewnością dzięki podejmowanym działaniom na rzecz ochrony rodzimych ras zwierząt. Pierwsze programy zachowania rodzimych ras drobiu, tworzone przez Instytut Zootechniki i później Zootechniczny Zakład Doświadczalny Chorzelów koło Mielca, pochodzą z 1972 r.

1. Budowa kurnika lub zaadaptowanie pomieszczenia z przeznaczeniem na kurnik

Przystępując do budowy kurnika należy uwzględnić wielkość planowanej hodowli, a przy tym maksymalne obsady wewnątrz budynku inwentarskiego dla: piskląt, kurek w odchowie oraz kur niosek.

2. Przygotowanie wychowalni dla pisklaków

Pomieszczenie, w którym będą przebywały pisklaki powinno być odpowiednio przygotowane, po to, aby uniknąć w przyszłości chorób. Wychowalnia powinna być wybiałkowana, wyposażona w kwoki elektryczne, karmidełka, poidełka, żwirek, termometr, piecyk elektryczny, podłoga musi być wyścielona.

3. Dezynfekcja pomieszczenia

Minimum 2 razy do roku należy wykonywać dezynfekcję wraz z bieleniem ścian wapnem. Okna należy myć raz na dwa miesiące. Inne środki dopuszczone do dezynfekcji budynków inwentarskich zalecane do stosowania w rolnictwie ekologicznym to:

Przed wstawieniem ptaków do kurnika sprzęt do karmienia i pojenia myje się gorącą wodą z dodatkiem szarego mydła.

4. Wyposażenie kurnika

Kurnik powinien być wyposażony w gniazda, grzędy i podgrzędy, okno z możliwością regulacji stopnia nawiewu, karmidełka, poidełka, tace ze żwirkiem, otwór wybiegowy z klapą zamykającą.

5. Wyściełanie podłogi słomą

6. Przygotowanie wybiegu

Wybiegi powinny być ogrodzone i obsadzone drzewami oraz krzewami lub wyposażone w daszki zapewniające cień podczas upałów, ochronę przed wiatrem i deszczem. Wybiegi należy wyposażyć w poidła i karmidła, aby kury miały stały dostęp do wody i paszy. Dobrze jest podzielić wybieg na kwatery, zmieniając co jakiś czas miejsce. Teren powinien być co jakiś czas wywapnowany, przeorany i zadarniony. Możemy go zrekultywować, pozbyć się pasożytów i patogenów.

7. Zakup piskląt

Pisklęta należy kupować tylko z certyfikowanej wylęgarni. Co jakiś czas powinno się dokonywać przeglądu stada, usuwając pisklęta o niezagojonych pępowinach, z objawami biegunki. Przez cały okres wychowu należy pisklęta dokładnie obserwować.

8. Przygotowanie paszy dla ptaków

W ekologicznym chowie niedopuszczalne są produkty genetycznie modyfikowane. Natomiast można przygotowywać:
a) pasze objętościowe – a wśród nich młode zielonki (kapusta pastewna, koniczyna czerwona, liście buraków cukrowych, lucerna, pokrzywa młoda) lub zimą przygotowane z nich kiszonki, parowane ziemniaki, buraki pastewne, cukrowe i półcukrowe, marchew pastewna, siano z koniczyny, lucerny, pokrzywy;
b) pasze treściwe – ziarna zbóż, śruty z owsa, jęczmienia i pszenicy, kukurydzy, grochu, peluszki, łubinu pastewnego;
c) pasze pochodzenia przemysłowego – mieszanki paszowe, drożdże pastewne, kiełki słodowe, otręby pszenne.

Artykuł powstał na podstawie materiałów projektu "Dajmy sobie pracę - Ekoszansa"